สถานการณ์ของโรคโควิด-19 ในประเทศไทย ยังไม่น่าไว้วางใจ เมื่อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนเข้ามาแพร่ระบาดในปัจจุบัน ทำให้มีการติดเชื้อและมีผู้ป่วยเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมากขึ้น ถึงแม้อาการจะไม่หนักถึงขั้นเสียชีวิตก็ตาม แต่ก็เป็นเรื่องที่น่าจับตามองและเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา หัวหน้าศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ได้ให้ความรู้และคำแนะนำเพื่อระมัดระวังการติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอน ที่เราทุกคนต้องตระหนักและอยู่กับโรคนี้ให้ได้

ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา

วัคซีนโควิด-19 ไม่ต้องฉีดเพิ่มก็ได้จริงหรือไม่
ไม่จริง การฉีดวัคซีนยังเป็นเรื่องสำคัญอยู่ โดยเฉพาะเชื้อโอโมครอนที่ยังคงส่งผลกระทบต่อผู้ติดเชื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในผู้ที่ไม่ได้รับการฉีดวัคซีน ผู้ที่มีโรคประจำตัว รวมถึงผู้สูงอายุ ซึ่งจะทำให้เชื้อลงปอดและปอดบวมได้ ดังนั้น ถ้าเราฉีดวัคซีนไปแล้ว ก็จะเพิ่มความมั่นใจได้ในระดับหนึ่ง แต่ก็ไม่ใช่ 100% การฉีด 3 เข็ม และตบท้ายด้วยวัคซีนชนิด mRNA ได้ประโยชน์แน่นอน การฉีดวัคซีนเข็ม 4, 5, 6 ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันเชื้อไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์อู่ฮั่น สายพันธุ์อังกฤษ เดลต้า สำหรับสายพันธุ์โอไมครอน ภูมิคุ้มกันไม่ได้เยอะขึ้นจริง แต่ยังคงได้ประโยชน์อยู่

อาการ Long Covid มีจริงหรือไม่
มีจริง 100% Long Covid คือ อาการที่เกิดขึ้นภายหลังจากป่วยเป็นโควิด-19 แล้ว เป็นอาการที่เคยมี แต่ไม่หายไป หรือเกิดอาการใหม่ขึ้นมา ซึ่งไม่เคยปรากฏมาก่อนในขณะที่ติดเชื้อโควิด-19 มีผลพิสูจน์ค่อนข้างชัดเจนว่า คนที่ติดเชื้อโควิด-19 รุนแรง จะเกิดอาการ Long Covid ได้แน่นอน แต่สิ่งที่กังวลมาก คือ คนที่มีอาการเล็กน้อย เมื่อติดตามต่อไป พบว่า เป็น Long Covid ได้เช่นกัน

อาการ Long Covid เกิดขึ้นได้ตั้งศีรษะจรดเท้า เริ่มตั้งแต่ผมร่วง ผิวหนังมีผื่นขึ้นเป็น ๆ หาย ๆ ตาพร่ามัว มีอาการนอนไม่หลับ หลับ ๆ ตื่น ๆ มีอาการเฉื่อยชาเหมือนคนขี้เกียจ ประจำเดือนมาไม่ปกติ สมรรถภาพทางเพศลดลงในผู้ชาย มีข้อมูลพบว่า มีการกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ ส่งผลต่อสมอง เกิดการหลั่งสารที่ทำให้เกิดสมองเสื่อมสะสมได้ ซึ่งต้องจับตามองว่า สมองเสื่อมในคนที่มีอายุ 30 – 40 ปี จะหายในช่วง 3- 9 เดือน หรือ ทำให้เกิดสมองเสื่อมได้เร็วกว่าปกติหรือไม่

อาการ Long Covid มีกี่ประเภท มีอยู่ตลอดไปหรือหายไปได้
ช่วง 3 เดือนแรก พบว่า อุบัติการณ์ที่จะเกิดขึ้นค่อนข้างสูงมาก ไม่ต่ำกว่า 30 – 50 % แต่หลังจาก 3 เดือนไปแล้ว อาการ Long Covid ยังไม่หาย และมีอาการมากขึ้น เป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจมาก เพราะถ้าปล่อยให้อาการเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ ความเสียหายที่จะเกิดขึ้นในระบบร่างกาย ระบบสมอง อาจแก้ไขเยียวยาไม่ได้ ผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนแล้ว 2- 3 เดือน มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ยืนยันว่า สามารถติดเชื้อซ้ำได้อีกถึง 100% ไม่ว่าจะมีการฉีดวัคซีนไปแล้วกี่เข็มก็ตาม

ความแม่นยำในการตรวจหาเชื้อด้วย ATK กับ RT – PCR
การตรวจเชื้อโควิด-19 ด้วย ATK มีความผิดพลาดเกิดขึ้นได้บ้าง เนื่องจากชุดตรวจ ATK ออกแบบมาเพื่อให้ใช้ได้กับทุกคนอย่างสะดวดรวดเร็ว ซึ่งมีประโยชน์มาก ขณะเดียวกัน ข้อจำกัดของ ATK สามารถจับตัวไวรัสได้ในปริมาณที่มากจริง ๆ ดังนั้น ผู้ที่ตรวจ ATK แล้วขึ้นสองขีด มีผลเป็นบวก จะต้องแยกกักตัวทันที เพื่อเป็นการรับผิดชอบต่อครอบครัวและสังคม ต้องใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือ และสังเกตอาการ ถ้าตรวจ ATK แล้วยังขึ้นขีดเดียว แต่มีอาการว่าน่าจะใช่ และอาการเริ่มหนักมากขึ้น เช่น มีอาการไข้ หนาว ๆ ร้อน ๆ ปวดเมื่อยเนื้อตัว วัดออกซิเจนได้ต่ำกว่า 96 % ให้รีบแยกตัวไว้ก่อน สังเกตอาการเป็นระยะอย่างเหมาะสม และรีบพบแพทย์

“เราต้องอยู่กับโควิด-19 ไปอีกนานพอสมควร วิธีการที่จะอยู่กับมันให้ได้ จะต้องมีวินัยของตัวเอง อย่าผลักภาระให้กับสังคม แพทย์ หรือ กระทรวงสาธารณสุข เพราะถ้าทุกคนร่วมมือร่วมใจกัน ไม่ปล่อยให้เชื้อแพร่ออกไป ก็จะทำให้ประเทศชาติรอดพ้นจากวิกฤตนี้ไปได้” ศ.นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวทิ้งท้าย