จดหมายโอลิมปิก ฉบับที่ห้า: โอลิมปิกศึกษาศาสตร์
ในบทความสำคัญสำหรับผู้อ่านวารสาร กาเซ็ต เดอ โลซานน์ ชิ้นนี้ คูเบอร์แต็งบัญญัติคำว่า “โอลิมปิกศึกษาศาสตร์” ซึ่งจำเป็นต้องมี “โรงงานผลิตถาวร” โดยหมายถึง เสรีภาพส่วนตัวของแต่ละบุคคลในการเล่นกีฬาซึ่งจะสร้างความเสมอภาคและมิตรภาพจากการเล่นและมีบทบาทต่อการสร้างระบอบประชาธิปไตยรูปแบบใหม่ของรัฐภายหลังความโกลาหลจากสงครามโลกครั้งที่ 1 คูเบอร์แต็งเรียกร้องให้อุดมการณ์โอลิมปิกสร้างความตระหนักต่อสิทธิมนุษยชน ในการนี้ ท่านกำลังคาดถึงการพัฒนาความทันสมัยราวกับเป็นศาสดาพยากรณ์ โอลิมปิกศึกษาศาสตร์จึงเป็นหลักพื้นฐานชีวิตที่ประจักษ์ได้จากการเล่นกีฬา
โอลิมปิกศึกษาศาสตร์ที่ข้าพเจ้าเพิ่งกล่าวถึงนั้น ตั้งอยู่ทั้งบนวัฒนธรรมของความเพียรพยายามและวัฒนธรรมของความงามไร้ที่ติ พร้อมด้วยความหลงใหลในการก้าวข้ามขีดจำกัดผสมผสานกับความชื่นชมต่อความพอประมาณ ซึ่งไม่เพียงพอที่จะตอบสนองด้วยการเฉลิมฉลองแก่โลกทุกสี่ปีในโอลิมปิกเกมส์ โอลิมปิกศาสตร์จำเป็นต้องมีโรงงานผลิตถาวร โรงงานโอลิมปิกของโลกโบราณคือยิมเนเซียม แม้รอบปีโอลิมปิกจะได้รับการฟื้นฟูในขณะที่ยิมเนเซียมโบราณยังไม่มี แต่ต้องเกิดขึ้น
ที่ต้องมีเนื่องเพราะเหตุว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกำลังแสดงบทบาทสำคัญต่อโลกในวันพรุ่งนี้ ไม่ว่าพวกเราจะชอบหรือไม่ก็ตาม รัฐกำลังล่มสลาย ตัวแบบยิ่งใหญ่ยังคงได้รับความชื่นชมด้วยศรัทธาและดูเหมือนจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นกว่าเดิมมาก แต่จะไม่มีคำพยากรณ์ของพระเจ้าหลุดออกจากริมปากที่ปิดแน่น หากแม้นปีกของวิทยาลัยศาสนจักรกระสับกระส่าย คงจะรู้สึกถึงการมาเยือนของความสะพรึงกลัวที่คุกคามและอัตรายยิ่ง
ผู้ที่หวังจะรักษาไว้ซึ่งลำดับชั้นสังคมดั้งเดิม โดยการซ่อมแซมและผู้ที่หวังจะปรับเปลี่ยนสู่ลำดับชั้นใหม่ของสังคมล้วนมีผลประโยชน์ไม่ต่างกันต่อการสร้างเมืองให้เป็นหน่วยพื้นฐานหนึ่งของกิจกรรมพวกเขา จากทุกภาคส่วน ลำดับชั้นสังคมนี้จะถูกเข้าหาและเรียกร้องให้แก้ไขปัญหาหลากชนิดจำนวนมาก ยุคสมัยของการควบคุมเบ็ดเสร็จได้จบลงแล้ว ภาวะการณ์แตกแยกเป็นเสี่ยงๆ กำลังเริ่มต้นขึ้นในทุกแห่ง ยุทธศาสตร์ที่โอบอุ้มยุโรปมากว่าสองร้อยปีด้วยการรวบรวมผู้คนและเอกภาพการบริหารนั้น กำลังหลีกทางแก่เป้าหมายการบรรลุความเสมอภาคทางสังคมซึ่งจะขับเคลื่อนในระดับท้องถิ่น ความพึงพอใจของการขยายพรมแดนและความสวยงามของระบบราชการที่เป็นเอกภาพจะไม่สามารถเคลื่อนมวลชนได้อีกต่อไป
ในเมืองสมัยใหม่ที่กำลังจะกำเนิดขึ้นดั่งอดีตโชติช่วงของเมืองกรีกโบราณนั้น ยิมเนเซียมจะเป็นสถานที่สำคัญและมีชื่อเสียง พวกเราจงวางแผนจัดวางสถาปัตยกรรมหลักนี้ไปด้วยกัน