โปรดักดีไซน์เนอร์ รั้วราชมงคลธัญบุรี ชั้นปีที่ 4 สาขาวิชาออกแบบผลิตภัณฑ์ ภาควิชาศิลปะการออกแบบและเทคโนโลยี คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (มทร.ธัญบุรี) ได้จัดทำโครงการออกแบบและพัฒนากระถางธูปและเชิงเทียนสำหรับศาสนสถาน ซึ่งได้จัดแสดงผลงานดังกล่าว ในนิทรรศการแสดงผลงานศิลปนิพนธ์ ‘จำศิลป์’ ประจำปีการศึกษา 2566 ณ หอประชุมราชมงคล มทร.ธัญบุรี ที่ผ่านมา
ด้วยไอเดียที่สร้างสรรค์ พัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ตอบสนองความต้องการ รวมทั้งแก้ปัญหาจาก Pain Point ของผู้คนยุคปัจจุบันที่มาทำกิจกรรมในศาสนสถาน ทั้ง วัดวาอาราม โบสถ์ วิหาร เจดีย์ และสถูป ที่มีการจุดธูปและเทียน เพื่อประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ โดย มีน-นิธิศ เพ็ญเขตรกรณ์ หนุ่มเจ้าของผลงาน วัย 24 ปี เปิดเผยถึงที่มาและแรงบันดาลใจว่า ในประเทศไทยโดยส่วนใหญ่จะนับถือศาสนาพุทธ และมีพุทธศาสนสถานมากมายหลายแห่ง เพื่อใช้ในกิจการที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ทั้งที่เป็นวัด โบสถ์ วิหาร เจดีย์ และสถูป รวมถึง สิ่งสักการะต่าง ๆ ที่มีการจุดธูปและเทียน เพื่อแสดงถึงการเคารพบูชา กราบไหว้ อันเป็นธรรมเนียมที่ปฏิบัติสืบทอดกันมา หากศาสนสถานใดได้รับความนิยม ก็จะมีผู้คนหลั่งไหลเข้าชม และจุดธูปเทียนกันจำนวนมาก และเชื่อว่าปัญหาสำคัญที่พบบ่อย ๆ คือ การปักธูปเทียนที่ได้จุดขึ้น
ศาสนสถาน มักใช้ทราย ขี้เถ้า รวมถึง ข้าวสาร ใส่ในกระถางสำหรับการปักธูป และใช้แท่นวางเทียน หรือ เชิงเทียน เพื่อปักเทียน ตนมองว่า เกิดความลำบากแก่การปักธูปและเทียน เช่น ปักยาก ปักแล้วล้ม โดยเฉพาะศาสนสถานที่ได้รับความนิยม ขณะเดียวกัน ผู้ใช้งานทั้งกระถางธูปและเชิงเทียน ต่างก็เจอปัญหาด้านการทำความสะอาดอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นคราบน้ำตาเทียน ฝุ่น ผงธูป ก้านธูป บนกระถางธูป และเชิงเทียน ซึ่งถือว่ายากต่อการทำความสะอาด หลายครั้งก็อาจได้รับอันตรายร่วมด้วย เช่น น้ำตาเทียนหยดใส่ ความร้อนจากธูปและเทียน ตนจึงคิดแก้ปัญหาดังกล่าว ผ่านการออกแบบผลิตภัณฑ์ ด้วยการออกแบบและพัฒนา ‘กระถางธูปและเชิงเทียน’ สำหรับศาสนสถาน
ผลิตภัณฑ์กระถางธูป
มีน เล่าต่อว่า ตนได้แนวคิดการออกแบบมาจากพฤติกรรมของผู้ใช้งานกระถางธูปและเชิงเทียน จึงได้ออกแบบโดยมุ่งเน้นประโยชน์ใช้สอยที่ตรงกับความต้องการของผู้ใช้งาน ทำความสะอาดง่าย ลดอันตรายจากการใช้งาน และสอดแทรกตัวผลิตภัณฑ์ให้มีความสวยงาม สอดคล้องกับศาสนสถาน ด้านวัสดุ ได้เลือกใช้สแตนเลส ซึ่งมีคุณสมบัติที่แข็งแรง ทนทาน สามารถใช้งานได้ยาวนาน ซึ่งเป็นไปตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในด้านการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน กล่าวคือ ส่งเสริมการใช้วัสดุและทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพ มีอายุการใช้งานนาน ที่สามารถลดปริมาณขยะ และการใช้ทรัพยากรในกระบวนการผลิตได้ ส่วน รูปทรง เลือกเป็นรูปทรงเรขาคณิต ง่ายต่อกระบวนการผลิต ช่วยให้กระถางธูปและเชิงเทียนไม่ซับซ้อน ใช้งานง่าย ด้าน ลวดลาย เน้นที่ลวดลายไทย ให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ที่จะเป็นกระถางธูปและเชิงเทียน
ผลิตภัณฑ์กระถางธูป จะมีช่องตะแกรงสำหรับปักธูป ทำให้ปักธูปโดยไม่ต้องใช้ดิน หรือ ทราย ช่วยทำให้ปักธูปได้ง่ายและไวยิ่งขึ้น ผงธูปและก้านธูปจะหล่นไปในถาดที่รองรับด้านล่าง ซึ่งมีลักษณะพิเศษ คือ มีแปรงสำหรับกวาดผงธูป จึงง่ายต่อการทำความสะอาดผงธูป หรือ ก้านธูป รวมถึงง่ายต่อการจัดเก็บ ส่วน ผลิตภัณฑ์เชิงเทียน ออกแบบให้มีลักษณะคล้ายใบโพธิ์ มีช่องสแตนเลสสำหรับปักเทียนที่จุดแล้ว ซึ่งสามารถปักเทียนได้หลายขนาด ทำให้ปักเทียนได้ง่าย และแท่งเทียนไม่ล้ม ในแต่ละช่องที่ปักเทียน ด้านล่างจะมีคันโยกสำหรับทำความสะอาดช่องปักเทียน เมื่อโยกลงจะมีแท่งสแตนเลส ช่วยดันน้ำตาเทียนที่คงค้างและอุดรูด้านในจะถูกดันออกมา และจะตกไปอยู่ในถาดด้านล่าง จึงง่ายต่อการใช้งาน และการทำความสะอาดเชิงเทียน
ผลิตภัณฑ์เชิงเทียน
“ผมภูมิใจในผลิตภัณฑ์ที่ได้ออกแบบ และได้นำมาร่วมจัดแสดงในนิทรรศการศิลปนิพนธ์ ‘จำศิลป์’ ซึ่งได้รับความสนใจจากผู้เข้าชมอย่างมาก สิ่งใกล้ตัว หรือ สิ่งรอบตัวเรา เหมือนกำลังฟ้องเรา และให้เราช่วยแก้ปัญหา เหมือนกับผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นนี้ และตนมองว่า ทุก ๆ ปัญหา สามารถแก้ไขให้ดีได้ ด้วยการออกแบบ ขณะเดียวกัน ก็อยากให้สิ่งที่เกิดขึ้นนี้ ได้รับการต่อยอด และนำไปพัฒนาในเชิงพาณิชย์ต่อไป ” มีน สรุปทิ้งท้าย สนใจผลิตภัณฑ์หรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 080-945-4622
