ปี 2541 ไทยเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันเอเชี่ยนเกมส์ครั้งที่ 13 กีฬา “มวยไทย”ถูกผลักดันที่เป็นก้าวสำคัญในการเข้าเป็นกีฬาสาธิตได้สำเร็จ ที่หมายถึงพร้อมที่จะเป็นกีฬาที่มีการชิงเหรียญทองอย่างเป็นทางการ และปีต่อมา มวยไทย ในชื่อ “มวย หรือ Muay” ได้รับการรับรองจากสภาโอลิมปิกแห่งเอเชีย (OCA) ให้เป็น Asian Sports ที่ทุกชาติสามารถจัดแข่งได้ในเอเชี่ยนเกมส์..ก็เป็นที่น่ายินดี
แต่จากนั้น...ความยินดีก็น้อยลงเรื่อย ๆ กับความหวังที่จะได้รับการยอมรับจากชาติต่าง ๆ กับการที่จะนำมวยไทยในชื่อมวยนั้นเข้าสู่การแข่งขันกีฬาอย่างเอเชี่ยนเกมส์ เพราะหลังจากนั้นมาจนถึงบัดนี้ ไม่มีเจ้าภาพครั้งใดจัด “มวย-มวยไทย” เลย…
จะมีเพียงกีฬาข้างเคียงในเอเชียที่อยู่ภายใต้การดูแลของ OCA เหมือนกัน อย่าง เอเชี่ยนอินดอร์-เอเชี่ยนมาเทียลอาร์ต-เอเชี่ยนบีช จะมีการจัดมวยไทย หรือ ใช้ชื่อมวยให้ได้เห็น
จากบันทึกในปี 2005 ไทยได้จัดเอเชี่ยนอินดอร์เกมส์ครั้งแรก ก็เริ่มมีแข่งขันมวย มีชิงกันแบบมหาศาลเหรียญ คือชิงชาย 20 เหรียญทอง หญิง 12 เหรียญทอง และก็มีอีกมหกรรมคือ เอเชี่ยนมาเทียลอาร์ตเกมส์ ซึ่งจัดครั้งแรกก็ที่ไทยอีกในปี 2009 ก็มีมวยแข่ง แต่จากนั้น 2 รายการนี้คือ เอเชี่ยนอินดอร์ กับเอเชี่ยน มาเทียลอาร์ต ก็รวมกันในปี 2013 เปลี่ยนมาเป็น เอเชี่ยนอินดอร์ และมาเทียลอาร์ต ก็มีมวย (ไทย) ตลอดมา ขณะที่เกิดอีกมหกรรมคือ เอเชี่ยนบีชเกมส์ ที่เริ่มครั้งแรกปี 2008 และจัดทุก 2 ปี มาถึงครั้งที่ 3 ก็ไม่มีมวย จนมาถึงครั้งที่ 4 ของรายการนี้ ที่ไทยเป็นเจ้าภาพ ก็มีมวยเข้าไปจัดและชิงชัยกัน ชาย 20 เหรียญ และ หญิง 12 เหรียญทอง มโหฬารเช่นเดิม
นี่คือสิ่งที่ถูกจัดขึ้นในระดับทวีป (เอเชีย) สำหรับมวยไทย…แต่ชัยชนะจากเกมพวกนี้มีความหมายน้อยหากจะมองถึง “การเจริญเติบโต เป็นที่ยอมรับ” ในระดับเอเชีย
เพราะ เอเชี่ยนเกมส์ กับกีฬากลุ่มนี้ที่ถูกจัดขึ้นมา คนละเป้าหมายการจัด
กีฬาเอเชี่ยนเกมส์มีเงื่อนไขมาก แม้จะเปิดให้มีการจัดกีฬาในภูมิภาคต่าง ๆ แต่มวย ก็ไม่เคยถูกเลือก (แย่กว่าแม้กระทั่งกีฬาตะกร้อ ที่อยู่ในฐานเดียวกันคือกีฬาภูมิภาค แต่ตะกร้อถูกจัดต่อเนื่องตั้งแต่ 1990 มาจนปัจจุบัน) เพราะความเข้มข้นของการเลือกกีฬาในเอเชี่ยนเกมส์ ซึ่งกีฬาที่จะถูกบรรจุต้องมีพลังในการสนับสนุนตามหลักการเลือก และที่มาของการเลือกกีฬากลุ่มต่างๆ ต้องครบถ้วน
แต่ขณะที่เอเชี่ยนอินดอร์ฯ หรือ เอเชี่ยนบีช ในความหมายนั้น เป็นมหกรรมที่จัดขึ้นสำหรับการเปิดให้กีฬาที่เป็น Asian Sports ที่ OCA รับรองทุกชนิด มีเกมการแข่งขัน (รวมทั้งชนิดกีฬาที่ไม่มีในมหกรรมหลักอย่างเอเชี่ยนเกมส์) เพราะมหกรรมกีฬากลุ่มนี้คือ เพื่อเน้นการเข้าร่วม ที่หมายถึงคนจัด หากมีปัญญาจัดเป็นพันชนิดกีฬาในงานนั้นๆ ก็จัดไป
และในเมื่อความแตกต่างในแนวคิดกับการสนับสนุนเป็นเช่นนี้ “กีฬามวยหรือมวยไทย” จึงจอดอยู่แค่การจัดใน กีฬาเอเชี่ยนอินดอร์ และเอเชี่ยนบีช” ไม่เคยผงาดจากการยอมรับสู่งานแข็ง ๆ ซึ่งหมายถึงการยอมรับต่อการพัฒนา อย่างระดับเอเชี่ยนเกมส์เลย ตั้งแต่ปี 2541 อย่างที่กล่าวมา
เมื่อเป็นเช่นนี้เมื่อมองเส้นทางของกีฬา “มวยไทย” ผู้ติดตามก็ลองพิจารณาดูว่าเมื่อฐานเอเชียกับเอเชี่ยนเกมส์ยังไม่มี แล้วมันจะเดินต่อถึงมหกรรมกีฬาในแนวทางกีฬาเพื่อความเป็นเลิศ ที่ทุกคนหวังอย่างโอลิมปิกเกมส์ได้อย่างไร
ถ้าไม่ยอมรับว่า สำหรับเกมส์ใหญ่อย่างเอเชี่ยนเกมส์ มวยไทย “ยังมืดมน”…ก็ไม่รู้จะมองในมุมไหนขอรับ เพราะหลักฐานมันยืนยันชัดเจนเช่นนี้.
ตอนที่ 4 จะเขียนถึงคำกล่าวที่ว่า “รอจนตายก็ไม่มีมวยไทยในโอลิมปิกเกมส์”….โปรดติดตาม.
