พลศึกษาในศตวรรษที่ยี่สิบ: สถิติ
ในบทความชั้นนำของนิตยสารฟิกาโร เดือนมกราคม ค.ศ.1903 คูเบอร์แต็งกล่าวถึงพัฒนาการล่าสุดของการกีฬาในการบากบั่นต่อสถิติและเล็งเห็นว่า สิ่งนี้คือแบบอย่างที่มีเหตุผลของความพยายาม กีฬาสมัยใหม่ก้าวพ้นขีดจำกัดของตนเองดังที่คูเบอร์แต็งจะชี้แจงต่อไปโดยมองว่า ความมุ่งมั่นทุ่มเทของนักกีฬาคือความพยายามควบคุมตนเอง แต่คูเบอร์แต็งกลับพบกับสิ่งตรงข้ามกล่าวคือ สถิติส่วนตัวซึ่งเป็นการพัฒนาผลงานของตนเองอย่างต่อเนื่อง ตัวแบบกีฬาของชาวสวีเดนคือตัวอย่างที่ดีสุดในเรื่องนี้ ในมุมมองของนักวิทยาศาสตร์การกีฬาปัจจุบันนั้น ความเห็นของคูเบอร์แต็งต่อความสำคัญของมานุษยมิติที่ปรากฏในหัวข้อท้ายสุดมีค่าควรอ่าน
คำศัพท์ต่างประเทศอีกจำนวนมาก! ท่านสามารถคาดหวังประการอื่นหรือ? ข้าพเจ้ารู้สึกไร้เหตุผลที่จะกล่าวคำว่า “referee” เมื่อสามารถบอกง่ายๆว่า “arbitre” ในภาษาฝรั่งเศสหรือการกล่าวถึงคำว่า “scrimmage” และ “try” ซึ่งสามารถแปลอย่างง่ายว่าคือ “melee” และ “essai” โดยข้าพเจ้ายังพบถึงเกียรติภูมิชาติที่หดหายไปจากความกลัวที่ต้องใช้คำที่ไม่มีคำแทนอื่นซึ่งเป็นเรื่องน่าขัน คำภาษาอังกฤษ “สถิติ” ดูเหมือนจะไม่มีสิ่งเทียบเคียงในภาษาอื่นเนื่องเพราะกลายเป็นคำที่ใช้ทั่วโลก ข้อพิสูจน์ที่คำนี้ได้กลายเป็นภาษาโลกโดยธรรมชาติคือการที่ข้าพเจ้าไม่จำเป็นต้องอ้างถึงคำซ้ำอื่นใดเพื่อการอธิบาย ทุกคนเข้าใจความหมายของคำนี้
แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะชื่นชมคุณค่าทางการศึกษาของคำนี้และการผสมผสานสองแนวคิดคือ การศึกษาและสถิติ ย่อมเป็นการขับเคลื่อนที่หาญกล้า ท่านจะเห็นว่า สถิติเป็นดั่งสัญลักษณ์ของความพากเพียรโดยถูกมองว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่พวกเราแสวงหาค่าเฉลี่ยซึ่งถูกยอมรับมากกว่าการดั้นด้นสู่ความเป็นเลิศ แต่นี่เป็นความผิดเพี้ยน สถิติอาจถูกนำมาใช้มากเกินไปแต่ก็เป็นไปเพื่อตนเอง สถิติจะได้รับความใส่ใจน้อยกว่าการแข่งขันด้วยเหตุผลที่เข้าใจได้ การแข่งขันจะทำให้ท่านต้องเจ็บปวดในการเป็นคู่แข่งกับอีกสิ่งมีชีวิตหนึ่ง แต่สถิติทำให้ท่านต่อสู้กับวัตถุข้อเท็จจริงคือตัวเลขวัดพื้นที่หรือเวลา กล่าวอย่างเคร่งครัดแล้ว ท่านกำลังต่อสู้กับตัวเองเท่านั้น
ความมุ่งมั่นและเจตจำนงของท่านคือพลังขับเคลื่อนหนึ่งเดียวเท่านั้นของท่าน โดยท่านอาจสูญเสียการควบคุมตนเองให้แก่พวกเขาในบางขณะและพวกเขาอาจมีความได้เปรียบท่านซึ่งมึนงงชั่วประเดี๋ยวโดยไม่อาจจะฝืนสัญญาเตือนในร่างกายตนเองได้ โดยสรุปแล้ว ท่านต่อสู้เพียงลำพัง ลองจินตนาการความหลากหลายของสภาวะจิตใจของท่านหากมีผู้อื่นอยู่ข้างหน้า ข้างหลังและด้านข้างพร้อมกล้ามเนื้อและสติปัญญาตั้งมั่น การปรากฏกายของพวกเขาจะก่อกวนและทำให้เสียสมาธิเป็นอย่างมาก การวิเคราะห์ของท่าน การประเมินความแข็งแกร่งของพวกเขา และความรู้เชิงพฤติกรรม จุดแข็งและจุดอ่อนของพวกเขาจะไม่มีประโยชน์อันใด ท่านตกอยู่ภายใต้ความปราณีของพวกเขา การแข่งขันที่ท่านเข้าร่วมจึงได้รับแรงบันดาลใจและอิทธิพลนำทางเป็นส่วนใหญ่จากกล้ามเนื้อและสติปัญญาของคู่แข่ง ไม่ใช่ของท่าน ความมีชัยของพวกเขาจะคุกคามท่าน
ท่านต้องมีความนิ่งเป็นธรรมชาติอย่างยิ่งและเปี่ยมประสบการณ์จึงจะสามารถควบคุมตัวเองได้อย่างสมบูรณ์ภายใต้สภาวการณ์เช่นนั้นโดยจะก่อให้เกิดความเสี่ยงของ “การฝืน” ตนเองซึ่งเป็นคำที่ได้รับความนิยมสูง การฝืนตนเองไม่ใช่การบังคับให้ตนเองทำบางสิ่ง แต่หมายถึงการก้าวข้ามขีดจำกัดอย่างไม่รู้ตัวในสิ่งที่ท่านสามารถกระทำได้โดยไม่มีความเสี่ยงประการใด
ข้าพเจ้าต้องย้ำในประเด็นนี้เนื่องเพราะการใช้การแข่งขันที่มากเกินในหลักสูตรพลศึกษาที่ข้าพเจ้าสนับสนุนในบทความก่อนหน้าในนิตยสารฟิกาโรอาจเป็นปัญหาได้ เป้าประสงค์ของโปรแกรมนั้นคือการทำให้เยาวชนมีศักยภาพเต็มเปี่ยมและความพร้อมต่อชีวิตที่สร้างสรรค์ คาดการณ์ไม่ได้ และทรหดอดทนซึ่งเป็นไปในยุคสมัยของพวกเราโดยช่วยสร้างความคุ้มเคยแก่เขาต่อการฝึกหัดเบื้องต้นของการดำรงชีวิต การป้องกันตนเอง รวมทั้งการฝึกหัดเดินทางในโลกสมัยใหม่นี้ สิ่งเหล่านี้ย่อมไม่สามารถกระทำผ่านการแข่งขัน ถึงแม้ข้าพเจ้าเห็นด้วยกับการแข่งขัน “กีฬาสามชนิด” ที่เพื่อนของพวกเราคือ มร.เดอ ลาเฟรเต ได้จัดให้มีขึ้นในฐานะประสบการณ์ที่น่าสนใจและเป็นประโยชน์ก็ตาม แต่ข้าพเจ้าก็หวังว่า โครงการเหล่านี้จะเป็นข้อยกเว้น ไม่ใช่กฎกติกา เราอาจสุ่มเสี่ยงต่ออุบัติการณ์ที่น่าเศร้าหากจะนำระบบนี้สู่การปฏิบัติทั่วไป
การทดลองอีกหนึ่งชิ้นที่ได้รับการอภิปรายยาวนานทั้งในอังกฤษและอเมริกาคือ การใช้เวลาหกชั่วโมงกับหลากชนิดกีฬาภายในแปดชั่วโมงซึ่งไม่ได้นำไปสู่การประสบผลสำเร็จภายใต้เงื่อนไขกำหนด ตัวอย่างเช่น การไม่ทิ้งร่องรอยสำคัญของความเหนื่อยล้าหากกีฬาเหล่านั้นจะเป็นการแข่งขันชุดหนึ่ง ในระหว่างการทดลอง ข้าพเจ้าทุ่มเทสรรพกำลังทั้งความแข็งแรงและความเร็วอย่างเต็มที่ตลอดเวลา หากมีคู่แข่งไล่กวดหลังอยู่ตลอดหกชั่วโมง ข้าพเจ้าคงไม่สามารถผ่านไปโดยไม่ได้รับอันตราย สิ่งสำคัญ (ซึ่งผู้อ่านความเห็นของข้าพเจ้าในหัวข้อนี้จะเห็นด้วย) กลับไม่ใช่เยาวชนที่สามารถคว้าถ้วยรางวัลทุกชนิดกีฬา แต่เป็นคนที่ถูกหล่อหลอมฝึกหัดกีฬาเหล่านี้และใช้ประโยชน์จากความแข็งแรงของตนเองตามสถานการณ์จะอำนวยโดยไม่ต้องโดดเด่น
ในการฝึกหัดนี้ พวกเราจะสามารถละทิ้งการแข่งขันทุกรูปแบบได้หรือไม่? โดยทั่วไปแล้ว พวกเราควรหวังให้มนุษย์ในสักวันหนึ่งจะมีความสำนึกและสำเหนียกเพื่อประโยชน์ส่วนตน สุขภาพ ดุลยภาพแห่งจิตใจและสภาพร่างกายโดยที่พวกเขาจะไม่ต้องการจิตวิญญาณการแข่งขัน ได้หรือไม่? ไม่ ไม่มีทางแน่นอน! นั่นคงเป็นโลกอุดมคติ! โดยสิ่งนี้คือโลกอุดมคติพื้นฐานที่บรรดาแพทย์และนักสรีระวิทยาได้แนะนำสู่การพลศึกษา พวกเราจักต่อสู้อย่างไม่ละความพยายาม ทั้งนี้ แม้จะมีการนำเสนอที่น่าสนใจยิ่ง แต่ในทางปฏิบัติ กลับเป็นเพียงของขวัญสำหรับความเฉื่อยชาและกิจวัตรประจำวันเท่านั้น จึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่พวกเราจะประเมินและเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นหรือสิ่งอื่น โดยหากพวกเราไม่มีคู่แข่งที่อุ้งเท้า อย่างน้อยก็ควรวางสถิติไว้ด้านหน้าเพื่อกระตุ้นพวกเราให้รุดไปข้างหน้า
สถิติใด? ชาวสวีเดนผู้มีใจเปิดกว้างกว่าผู้ตามหลังในภาคพื้นเป็นอันมากให้คำตอบว่า “สถิติตนเอง จงเทียบกับผลงานตนเองโดยพยายามให้ได้มากกว่าหนึ่งนิ้วหรือหนึ่งวินาทีในทุกวัน พัฒนาขึ้นทีละขั้น ใส่ใจในคำแนะนำทางวิทยาศาสตร์และให้ลืมสิ่งที่เพื่อนบ้านกระทำอยู่” ช่างเป็นข้อแนะนำที่ประเสริฐยิ่ง แต่ข้าพเจ้าไม่คิดว่าจะสามารถนำมาใช้ในระยะยาวยกเว้นพวกมืออาชีพเนื่องด้วยระดับการพัฒนาแต่ละวันและความมุ่งมั่นทุ่มเทที่ต้องการ สำหรับมือสมัครเล่นแล้ว “สิ่งที่เพื่อนบ้านกระทำอยู่” คือเครื่องกระตุ้นสำคัญในความเป็นจริงซึ่งข้าพเจ้าไม่เห็นหนทางอื่นสำหรับมือสมัครเล่น อย่างไรก็ตาม เราควรทำความคุ้นเคยกับผลสำเร็จงดงามกล่าวคือ “สถิติโลก” ที่ถือครองโดยแชมเปี้ยนผู้ยิ่งใหญ่ แต่ข้าพเจ้าก็ต้องการเห็นสิ่งที่ข้าพเจ้าขอเรียกเป็น สถิติทั่วไป ซึ่งเป็นผลสำเร็จของบุคคลทั่วไปที่แข็งแรงและฝึกซ้อมสามารถบรรลุได้ซึ่งพิมพ์บนกระดาษขนาดเล็กอยู่ด้านข้างสถิติที่บันทึกไว้ของแชมเปี้ยนผู้ยิ่งใหญ่ ท่านต้องเข้าใจว่า ณ ที่นี้ ข้าพเจ้ากำลังใช้คำว่า “สถิติ” ในความหมายที่กว้างสุดซึ่งรวมถึงระดับความสูงของนักปีนเขาและระยะทางที่บอลลูนเดินทางในเวลายี่สิบสี่ชั่วโมงตลอดจนระยะวิ่งบนถนนทั่วไปเป็นกิโลกเมตร ลีลาชีวิตทุกชนิดกีฬาและการออกกำลังกายทุกรูปแบบควรได้รับการรวบรวมในสมุดเล่มเล็กนี้ที่เสมือนเป็นการทดสอบจิตใจที่เข้มแข็ง ท่านจะเติมข้อมูลสถิติของตนเองบนกระดาษเปล่าโดยบันทึกสิ่งที่กระทำสำเร็จ ช่างเป็นสมุดบันทึกที่ยิ่งใหญ่เสียนี่กระไร! ขอให้ลองทำแล้วท่านจะเลิกกล่าวคำเสียหายกับสถิติอีกต่อไป
ป.ล. ผู้อ่านที่รักท่านหนึ่งสอบถามข้าพเจ้าเกี่ยวกับมานุษยมิติว่า “จะเหมาะสมอย่างไรกับระบบของข้าพเจ้า?” และเสริมว่า ข้าพเจ้าจะผิดพลาดหากละเลยต่อสิ่งนี้ ข้าพเจ้าไม่ได้ละทิ้งเรื่องนี้แต่ประการใดขอเพียงแต่จะต้องควบคู่ไปกับสุขอนามัยที่ดีทั่วไปซึ่งเกี่ยวข้องด้วย โดยถือเป็นประโยชน์ต่อการวัดร่างกายคนหนึ่งซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจสอบอย่างละเอียดและวัดค่าเปลี่ยนแปลงที่พวกเราควรกระทำด้วยตนเองซึ่งเป็นการง่ายโดยไม่ต้องพึ่งแพทย์ ในขั้นตอนนี้ ท่านกำลังทำให้งานของแพทย์สะดวกขึ้นทั้งหมด แต่เมื่อมานุษยมิติได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของเทพพยากรณ์ดังปรากฏในมหาวิทยาลัยบางแห่งของสหรัฐอเมริกาแล้ว การประเมินคุณค่าของข้าพเจ้าต่อสิ่งนี้ก็ลดน้อยถอยลงเป็นอย่างมาก แนวคิดของการมีร่างกายมาตรฐานสมบูรณ์ที่สามารถกำหนดมาตรวัดทั้งภายในและภายนอกโดยเริ่มต้นจากการวัดส่วนสูงและท่านจะสามารถหาขนาดจริงแท้ที่แต่ละอวัยวะของท่านควรจะเป็นซึ่งรวมถึงส่วนสัดที่ท่านจะพึงมีนั้น ข้าพเจ้าถือว่าเป็นสิ่งไม่ชอบด้วยเหตุผล การนำมานุษยมิติไปใช้ในต่างประเทศที่ข้าพเจ้าพบได้พิสูจน์ให้เห็นถึงการมุ่งสู่ยิมนาสติกที่ไม่แท้ซึ่งมากล้นเกินควรและไร้ประสิทธิผล
