การกีฬากับประเด็นสังคม

            การประชุมสภาโอลิมปิกหัวเรื่องจิตวิทยาการกีฬาและสรีรวิทยาการกีฬาใน ค.ศ.1913 ที่เมืองโลซานน์ได้รับการวิพากษ์อย่างหนักจากหนังสือพิมพ์สวิสสังคมนิยมซ้ายจัด คูเบอร์แต็งรู้สึกถึงความรับผิดชอบต่อการเน้นความสำคัญด้านสังคมของการกีฬา ท่านได้ย้ำถึงความเสมอภาคของนักกีฬาทั้งปวงในสนามกีฬา แนวคิดสองประการหลักต่อทุกรายการกีฬาคือ การช่วยเหลือกันและการแข่งขัน โดยคูเบอร์แต็งกล่าวอ้างว่า แนวคิดข้างต้นต่างล้วนเป็นพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตยสมัยใหม่ ทั้งนี้ ประเด็นสังคมในการกีฬาคือองค์ประกอบของความบากบั่นทุกประการของมนุษย์ต่อความยุติธรรม โดยปราศจากการกล่าวถึงตนเองในฐานะผู้แต่ง คูเบอร์แต็งประพันธ์บทกลอนเยอรมัน “Ode to Sport” ซึ่งทำให้ท่านได้รับเหรียญทองโอลิมปิกของรายการแข่งขันวรรณกรรมที่กรุงสต็อกโฮล์ม ค.ศ.1912

            ความรุนแรงที่เกิดขึ้นแก่การประชุมสภาโลซานน์ภายในเอกสารปฏิวัติสังคมนิยมสวิสคงจะไม่เป็นที่น่าใส่ใจหากไม่เป็นเพราะว่า ในช่วงเวลานั้น เกิดความพยายามในการจัดตั้งกลุ่มนักกีฬาสังคมนิยมเช่นกัน สหสัมพันธ์ข้างต้นเชื่อมโยงกระแสนิยมสองประการในเรื่องนี้ซึ่งเกี่ยวกับบทบาทที่การกีฬาสามารถมีต่อสังคมในยุคพวกเรา โดยบทบาทนี้ควรได้รับการพิจารณาแต่เป็นที่ชัดเจนในด้านสันติสุขซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไม ความรุ่งเรืองของการกีฬาจึงเป็นที่สนใจของนักสังคมนิยมบางคนแต่ก็สร้างความขุ่นเคืองแก่คนอื่นในขณะเดียวกัน ความก้าวหน้าของการกีฬาเป็นคับข้องแก่ผู้สนับสนุนสงครามชนชั้นและดึงความเห็นใจของผู้คนที่วาดหวังแก่หนทางที่อ่อนโยนกว่าในการนำพาการเปลี่ยนแปลงที่พวกเขาปรารถนาแก่องค์กรต่างๆของสังคม

            การเล่นกีฬาไม่ได้ขจัดความไม่เสมอภาคทางสังคมแต่ช่วยสร้างสัมพันธภาพอย่างเท่าเทียมกัน ในการนี้ รูปแบบมีความสำคัญกว่าสาระ ในที่สุดแล้ว ใครจะกล้าประกันได้ว่า ความเสมอภาคจะนำมาซึ่งสังคมสันติสุข? ไม่มีสิ่งใดจะไม่แน่นอนไปกว่านี้อีกแล้ว อย่างไรก็ตาม สิ่งเหล่านี้ค่อนข้างแตกต่างในด้านความเสมอภาคของสัมพันธภาพซึ่งกล่าวโดยง่ายว่า ลักษณะสัมพันธภาพนี้เป็นรูปแบบที่มีประโยชน์สุดของความเสมอภาคต่อการนำไปปฏิบัติในระบอบประชาธิปไตย ตัวอย่างของอเมริกาซึ่งอาจเป็นช่วงเวลาที่สั้นเกินกว่าจะหาข้อสรุปทางสังคมที่ชัดเจนได้นำเสนอข้อพิสูจน์ที่น่าสนใจในสิ่งที่ข้าพเจ้ากล่าวสนับสนุนในที่นี้ โดยมีบางประเทศที่มีความไม่เสมอภาคมากแต่เกิดสัมพันธภาพเอื้อเฟื้อต่อกันซึ่งทำให้สังคมสันติสุขดำรงอยู่อย่างสมบูรณ์และเป็นรูปธรรมกว่าที่อื่นมาก

            ไม่แปลกที่หลักความเสมอภาคจะเกิดง่ายขึ้นในประเทศใหม่นั้น ไม่ได้ปรากฏและคงอยู่ด้วยตัวเองในแห่งหนใดยกเว้นสนามกีฬา โดยประการแรกด้วยการบังคับอย่างแท้จริงบนเครื่องแต่งกาย เครื่องแบบกีฬาไม่เคยจะสลับซับซ้อนแต่กลับเรียบง่ายขึ้นทุกวันเนื่องเพราะพฤติกรรมแพร่หลายของการออกกำลังกายในสภาพเปลือย ในไม่ช้าความสง่างามของเครื่องแต่งกายจะไม่ใช่ประเด็นสำคัญเว้นแต่จะเกี่ยวข้องกับรูปทรงร่างกายและคุณภาพเนื้อผ้า ความโดดเด่นทางสังคมไม่มีความเกี่ยวข้องประการใดกับความไม่เสมอภาคของสิ่งเหล่านี้ จากเสื้อผ้ามาสู่การกระทำ ใครจะเป็นคนที่แข็งแกร่งที่สุด เร็วที่สุด ทรหดอดทนที่สุด? ยามนี้คือช่วงเวลาเหมาะสมที่จะกล่าวซ้ำถึงงานเขียนของผู้แต่ง Ode to Sport ที่ได้รับฟังกันในกรุงสต็อกโฮล์ม ดังนี้

            โอ้ การกีฬา ผู้ทรงความยุติธรรม!

            ความบริสุทธิ์ยิ่งที่มนุษย์แสวงหา

            ไม่พบในองค์กรสังคมของพวกเขา

            แต่สมัครใจเผยตนรอบกายท่าน

            ไม่มีใครข้ามความสูงเกินกระโดดแม้หนึ่งเซนติเมตร

            หรือเวลาที่ตนจะวิ่งได้

            ความแข็งแกร่งของร่างกายและจิตใจเท่านั้น

            ที่กำหนดพรมแดนความสำเร็จของตนเอง

            อย่างไรก็ตาม หลักความเสมอภาคไม่ได้เกิดจากการเล่นกีฬาเพียงอย่างเดียว หากแต่เป็นรายละเอียดรอบข้าง การจัดเตรียมและผลลัพธ์ด้วย ซึ่งบ่อยครั้งที่ล้วนเกิดขึ้นจากการกระทำของกรรมกรแรงงาน เมื่อเพื่อนงานช่วยเหลือท่าน ท่านย่อมต้องตอบแทนยามจำเป็นโดยไม่เกี่ยวข้องแม้แต่น้อยกับชนชั้นสังคมระหว่างกัน ดุลยพินิจที่ทั้งท่านสองต่างพึงมีในสนามกีฬาไม่ได้วัดด้วยคุณลักษณะของบรรพบุรุษหรือปริมาณธนบัตรชนิดพันฟรังก์ที่ท่านมีอยู่ แต่เป็นความแข็งแกร่งของกล้ามเนื้อ พลังกาย และความเพียรพยายามของตัวท่านเอง

            การวิเคราะห์โดยคร่าวนี้ พวกเราได้แตะในสองประเด็นที่ควรพินิจพิจารณาในรายละเอียดเนื่องเพราะจะทำให้พวกเรายกคำถามสู่ระดับที่สูงขึ้นเล็กน้อย พวกเราเพิ่งเห็นคุณลักษณะสองประการของการกีฬาซึ่งเป็นพื้นฐานที่จำเป็นแก่กลุ่มกีฬาที่ต้องการความเจริญรุ่งเรืองกล่าวคือ การช่วยเหลือกันและการแข่งขัน ในเบื้องต้น ดูเหมือนว่าทั้งสองอย่างนี้จะให้คุณประโยชน์ไม่เท่ากันซึ่งเป็นความจริงในเชิงทฤษฎี แต่ในทางปฏิบัติแล้ว ต้องยอมรับว่าทั้งสองประการนี้มีความสำคัญทัดเทียมกัน การแข่งขันอย่างเดียวไม่ก่อให้เกิดจิตวิญญาณกีฬาที่หากไม่มีแล้ว จะทำให้กลุ่มมุ่งสู่ความล่มสลายได้ถึงแม้จะเป็นการพบกันเพียงครั้งแรกก็ตามที การกีฬาต้องการจิตวิญญาณเข้มข้นของการแข่งขันและมิตรภาพมั่นคง ใครก็ตามที่ผ่านประสบการณ์นี้จะแต่งเติมเสริมกล่าวสิ่งที่พวกเรากำลังเอ่ยถึง ดังนั้น การกีฬาจึงตั้งอยู่บนการช่วยเหลือกันและการแข่งขัน

            หลักการเหล่านี้ถือเป็นรากฐานของระบอบประชาธิปไตยสมัยใหม่ สภาพแวดล้อมด้านชาติพันธุ์ เศรษฐกิจ อุตสาหกรรมและวิทยาศาสตร์ที่นานาประเทศต่างพัฒนาและปฏิรูปในปัจจุบันได้บังคับซึ่งความโหดร้ายและการแข่งขันระหว่างปัจเจกชนอย่างต่อเนื่อง ไม่มีแนวโน้มสู่การคลี่คลายของสถานการณ์ในเร็ววันนี้ การช่วยเหลือกันคือสิ่งจำเป็นต่อการทุเลาภาวะการณ์เหล่านี้ หากไม่มีการช่วยเหลือกันแล้ว เราอาจจินตนาการไม่เพียงการกลับสู่วิถีอนารยชนป่าเถื่อนแต่การดำรงอยู่คนอนารยชนป่าเถื่อนที่อาจไม่ดีไปกว่าแบบดั้งเดิมก็เป็นได้ โชคดีที่การช่วยเหลือกันปรากฎขึ้นทุกหนแห่งเสมือนพืชสมุนไพรที่เจริญเติบโตด้วยตนเองอยู่ข้างยาพิษซึ่งตัวเองกลายเป็นสารขจัดพิษ ความรู้สึกถึงความเป็นเอกภาพแผ่ขยายไปทั่วสังคมซึ่งเล็งเห็นว่าเป็นเงื่อนไขหลักเบื้องต้นแก่สุขภาพและดุลยภาพที่เหมาะสม การช่วยเหลือกันนี้เกิดขึ้นเองและแพร่กระจาย

            การกีฬาดูเหมือนจะเป็นโรงเรียนชั้นเยี่ยมเพื่อเตรียมการดำรงชีพของพวกเราในปัจจุบันและเป็นผู้สร้างสันติสุขชั้นยอดเช่นกัน ขอให้ทราบว่า หลักการเหล่านี้ของการแข่งขันและการช่วยเหลือกันมีความเชื่อมโยงใกล้ชิดต่อหลักความเสมอภาคที่พวกเรากำลังอภิปรายเมื่อสักครู่ซึ่งไม่ใช่ความเสมอภาคด้วยเงื่อนไขแต่เป็นสัมพันธภาพ อาจกล่าวว่า เป็นความเสมอภาคทาง “การปฏิบัติตัว” ไม่ใช่ทาง “ทรัพยากร” โดยเหตุนี้ สิ่งเหล่านี้จึงเข้าคู่กันเป็นอย่างดีและทำให้เราสามารถเข้าใจได้ว่า ทำไมการกีฬาจึงต่อต้านทุกสิ่งที่อาจนำไปสู่การสนับสนุนสงครามระหว่างชนชั้น การกีฬาทลายความริษยาเนื่องเพราะความยุติธรรมเด็ดขาดแทบจะคำนวณได้ตามที่ตนเองป่าวร้อง การกีฬาขับไล่ไสส่งเจตจำนงชั่วร้ายและแทนที่ด้วยความมุ่งมาดปรารถนาในชีวิต การกีฬาลดช่องว่างสังคมซึ่งบางครั้งก็ขจัดหมดสิ้น บางคราก็ไปไกลถึงการคว่ำสังคมสัณฐานนาฬิกาทรายโดยการวางตำแหน่งช่างฝีมือให้สูงกว่าเจ้าชาย การกีฬาเร่งเร้าจิตวิญญาณความบากบั่น ความพยายามและความเสี่ยง

             แต่เอกภาพภายในที่การกีฬาสร้างขึ้นจะต่อสู้กับความโหดเหี้ยมหรือความเถื่อนดิบที่อาจถูกปลุกเร้าโดยความบากบั่น ความพยายามและความเสี่ยงข้างต้น พวกเราจะสามารถค้นหาตัวแปรอื่นที่จะสามารถส่งผลต่อความสัมพันธ์ทางสังคมเช่นนี้ได้หรือไม่? คงไม่สามารถกล่าวได้บ่อยครั้งว่า ผลกระทบเพียงประการเดียวของตัวแปรนี้คือการบรรเทาความตึงเครียดของสังคม นักสังคมนิยมบางคนเกรงกลัวต่อผลดังกล่าวเนื่องเพราะแผนงานไม่น่าสนใจที่พวกเขาได้วางไว้ซึ่งไม่ได้การยอมรับสักเท่าใดนัก จะสร้างความไม่พอใจหรือต้องประนีประนอม ส่วนนักสังคมนิยมอื่นๆที่กำลังใฝ่หาประโยชน์สาธารณะอย่างแท้จริงตามความเห็นของตนเองนั้น ต่างพร้อมที่จะใช้ประโยชน์จากการสนับสนุนที่ฉับพลันและทรงพลังซึ่งทุกคนยอมรับจากสิ่งที่การกีฬาหยิบยื่นให้