มูลนิธิสัมมาชีพ คัดเลือก 5 บุคคล รับรางวัล “ปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบ”ปี 2565 เพื่อเชิดชูปราชญ์ท้องถิ่นที่นำความรู้ ประสบการณ์ สร้างสรรค์งานที่ก่อให้เกิดคุณค่าและเผยแพร่ความรู้ต่อสังคม ก่อให้เกิดการนำไปปฏิบัติในวงกว้าง
นายมงคล ลีลาธรรม ประธานคณะกรรมการบริหาร มูลนิธิสัมมาชีพ เปิดเผยว่า คณะกรรมการมูลนิธิฯ ได้มีมติเลือก 5 ปราชญ์ชาวบ้านที่มีผลงานความสำเร็จโดดเด่นเป็นที่ประจักษ์ต่อสังคม รับรางวัล “ปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบสัมมาชีพ” ประจำปี 2565 โดยรางวัลดังกล่าว ทางมูลนิธิได้จัดขึ้นเป็นครั้งแรกในปีนี้ เพื่อเชิดชูเกียรติบุคคลที่ริเริ่ม สร้างสรรค์งาน ผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคม รวมทั้งเผยแพร่ความรู้ นำไปสู่การปฏิบัติจริง ซึ่งได้รับความสนใจจากองค์กรต่าง ๆ ร่วมเสนอชื่อบุคคลที่มีคุณสมบัติเหมาะสมต่อการเป็นปราชญ์ชาวบ้านให้เข้าพิจารณาถึง 325 คน และคณะกรรมการตัดสินได้พิจารณาคัดเลือกปราชญ์ชาวบ้าน 5 คน เข้ารับรางวัลปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบสัมมาชีพ
นายมงคล กล่าวต่อว่า สำหรับบุคคลทั้ง 5 ที่ได้รับเลือกเป็นปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบสัมมาชีพ ประกอบด้วย นายชัยพร พรหมพันธุ์ ชาวนา จ.สุพรรณบุรี , นายบรรจง พรมวิเศษ ผู้นำชุมชน จ.ปราจีนบุรี , นางประภาพรรณ ศรีตรัย ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนหม้อห้อมทุ่งเจริญย้อมสีธรรมชาติ จ.แพร่ , นายเปลี่ยน สีเสียดค้า นักพัฒนาปุ๋ยอินทรีย์ จ.พะเยา และ นายสุริยา ศิริวงษ์ ผู้นำแปรรูปมังคุด โดยบุคคลทั้งหมดมีผลงานความสำเร็จในแต่ละด้านแตกต่างกันไป
สำหรับผลงานความสำเร็จของปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบสัมมาชีพแต่ละรายนั้น นายชัยพร พรหมพันธุ์ มีผลงานโดดเด่นด้านการทำนาแบบลดต้นทุน และปลูกข้าวปลอดภัย โดยได้คิดค้นน้ำสกัดชีวภาพชนิดสมุนไพรป้องกันแมลง การใช้หัวเชื้อจุลินทรีย์ต่าง ๆ การใช้เชื้อไตรโคเดอร์มากำจัดโรคข้าว การประดิษฐ์อุปกรณ์ เครื่องมือการเกษตรด้วยตนเอง เพื่อทุ่นแรงในการทำนา การปรับปรุงคุณภาพดิน สูตรปุ๋ยเพื่อบำรุงข้าว การคิดวิธีทำนาน้ำขังแบบแห้งสลับเปียก เพื่อลดการใช้น้ำและลดการระบาดของศัตรูข้าว นอกจากนี้ ยังทำหน้าที่เป็นวิทยากรให้ความรู้ ถ่ายทอดวิธีการทำนาแบบลดต้นทุนให้ชุมชนอื่น ๆ นำไปเป็นแบบอย่าง
ด้าน นายบรรจง พรมวิเศษ เป็นผู้นำชุมชนที่สามารถบริหารจัดการหนี้ครัวเรือน หนี้นอกระบบของชุมชน จนประสบความสำเร็จ ผ่านการดำเนินงานของกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้านขอนขว้าง ต.ดงขี้เหล็ก อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี ทั้งยังวางแผนพัฒนาแหล่งน้ำให้ชุมชน เพื่อแก้ปัญหาภัยแล้ง น้ำท่วม นำภูมิปัญญาดั้งเดิมมาสร้างเขื่อนใต้ดิน จนปัจจุบันในพื้นที่ไม่ขาดแคลนน้ำใช้ในการเกษตร และเป็นแหล่งขึ้นชื่อด้านการปลูกไม้ดอก ไม้ประดับ และพืชสมุนไพร
ถัดมา นางประภาพรรณ ศรีตรัย ถือเป็นผู้ที่มีผลงานจากการสร้างสรรค์งานหัตถกรรมฝีมือเกี่ยวกับการย้อมผ้าด้วยห้อมอันเป็นมรดกภูมิปัญญาของครอบครัว ทุนและอัตลักษณ์ทางสังคมให้กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้ง ทั้งสร้างความโดดเด่นด้วยการออกแบบดีไซน์ที่สอดรับกับยุคสมัย พัฒนาลวดลายใหม่ ๆ สามารถสร้างงาน สร้างอาชีพ และผนวกงานด้านท่องเที่ยวชุมชน อันเป็นการร่วมสร้างสรรค์เศรษฐกิจของชุมชนและท้องถิ่นไปพร้อมกัน
ทางด้าน นายเปลี่ยน สีเสียดค้า เป็นผู้ริเริ่มตั้งศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง และมีผลงานการทำปุ๋ยหมักระบบกองแบบเติมอากาศ โดยจัดตั้งกลุ่มทำปุ๋ยชีวภาพ ตำบลสันโค้ง โดยนำวัสดุเหลือใช้ในพื้นที่มาเข้าสู่กระบวนการทำปุ๋ยหมัก ควบคุมปัจจัยความเหมาะสมของพื้นที่ และสภาวะแวดล้อม เติมสารทางวิทยาศาสตร์ในจำนวนที่เหมาะสม (ฟอสเฟต ยูเรีย และสารเร่ง) ตลอดจนความเหมาะสมต่อพื้นที่ของชนบทที่มีลานกว้าง เป็นผู้สร้างความรู้และนำไปสู่การปฏิบัติจริง เข้าใจได้ง่าย จนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงการผลิตทางการเกษตรไปสู่เกษตรแบบปลอดสารเคมี
ขณะที่ นายสุริยา ศิริวงษ์ มีผลงานสำคัญในฐานะผู้นำชุมชน ในวิสาหกิจชุมชนมังคุดหวาน เพื่อการส่งออกลำเลียง และยังจัดการผลิตผลมังคุด ด้วยการแปรรูปเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม เช่น การทำน้ำมังคุดพร้อมดื่มแบบเข้มข้น มังคุดแช่อิ่มอบแห้ง มังคุดกวน เยลลี่ ไอศกรีมมังคุด แชมพูจากมังคุด สร้างความร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา วิจัยการผลิตสารสกัดแทนนินจากเปลือกมังคุด เพื่อนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์เวชภัณฑ์เครื่องสำอาง เช่น ยาแต้มสิว โดยอยู่ระหว่างการดำเนินการ รวมทั้งสร้างแบรนด์ของชุมชนชื่อ “Queeny”
ทั้งนี้ พิธีมอบรางวัลปราชญ์ชาวบ้านต้นแบบสัมมาชีพ จะมีขึ้นในวันที่ 25 พฤศจิกายน 2565 ณ คอนเวนชั่น เซ็นเตอร์ โรงแรมรามา การ์เด้นส์ กรุงเทพฯ โดยปราชญ์ชาวบ้านทั้ง 5 คน จะได้รับถ้วยรางวัลเกียรติยศ และเงินสดคนละ 50,000 บาท และจะร่วมดำเนินกิจกรรมถ่ายทอดความรู้ และผลงานร่วมกับมูลนิธิฯ เพื่อเป็นแบบอย่างให้ผู้สนใจได้รับรู้และนำไปขยายผลต่อไป
